Η χρήση της νοηματικής στη Βρετανική Εκπαίδευση

Photo by Nicole Honeywill on Unsplash

Σε μια χώρα όπως το Ηνωμένο Βασίλειο όπου η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ειδική και τη μη ειδική εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα λεπτή και η φοίτηση παιδιών με βαθιές ειδικές ανάγκες σε τυπικά σχολεία συνηθισμένη, είναι συχνή η χρήση της μεθόδων όπως η νοηματική γλώσσα για την ένταξη μαθητών γνωστών ως SEN (Special Educational Needs).

 Η νοηματική γλώσσα στην Αγγλία έχει μια ευρεία χρήση και δεν περιορίζεται στη χρήση προς διδασκαλία κωφάλαλων ατόμων ενώ η χρήση της ξεκινά από την ιδιωτική προσχολική αγωγή. Την ίδια στιγμή υπάρχουν πολλά είδη επαγγελματιών που τη χρησιμοποιούν: SEN Teachers, Teaching Assistants, Nursery Managers, Interpreters κ.α.

Τα είδη της νοηματικής στο Ηνωμένο Βασίλειο:

Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν δυο είδη νοηματικής γλώσσας που χρησιμοποιούνται συχνά:

• H Makaton
• H BSL (British Sign Language)

Makaton:

Η Makaton είναι ένα είδος νοηματικής γλώσσας που έχει σκοπό να στηρίξει τον προφορικό λόγο και όχι να τον αντικαταστήσει. Πρόκειται για ένα σύνολο νευμάτων με τα χέρια που συμπληρώνουν την ομιλία- κάτι σαν δραματοποίηση. Η Makaton χρησιμοποιείται κυρίως για μαθητές με που δε μιλάνε ακόμα Αγγλικά για να βοηθήσει την κατανόησή τους. Επίσης χρησιμοποιείται σε μαθητές με προβλήματα ομιλίας, μαθητές με έλλειψη αυτοπεποίθηση ή παιδιά με επιλεκτική αλαλία . Είναι ένα κύριο χαρακτηριστικό της μεθόδου γραφής Talk for Writing (δείτε το σχετικό άρθρο για τη μέθοδο) που τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει να διαδίδεται με ραγδαίους ρυθμούς στα Βρετανικά σχολεία και έχει εξαιρετικά αποτελέσματα γραφής. Την τελευταία δεκαετία ξεκίνησε να χρησιμοποιείται υποστηρικτικά για παιδικά τραγούδια σε Nurseries για τις βρεφικές ηλικίες. Σε τυπικά σχολεία η Makaton χρησιμοποιείται για να στηρίξει μαθητές με αυτισμό αλλά και άλλες ειδικές ανάγκες σχετικές με την επικοινωνία ενώ χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο από Ειδικούς Εκπαιδευτικούς σε SEN Schools. Ωστόσο  χρησιμοποιείται και για να κάνει ένα μάθημα ενδιαφέρον και να αυξήσει τη συμμετοχή και τον ενθουσιασμό των μαθητών. Προσωπικά χρησιμοποιώ τα νεύματα από τη Makaton όταν διαβάζω ιστορίες για να στηρίξω τη χρήση story language όπως Once upon a time, one day, suddenly,happily ever after κλπ. 



British Sign Language:


H BSL έχει την ίδια λειτουργία με τη νοηματική γλώσσα στην Ελλάδα και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Είναι ένα ξεχωριστό είδος γλώσσας με δικούς του κανόνες, νεύματα, γραμματική και είδη εκφράσεων του προσώπου που χρησιμοποιείται ως τρόπος ομιλίας. Χρησιμοποιείται από κωφάλαλα άτομα, διερμηνείς σε συνέδρια και ομιλίες, στην τηλεόραση και οπουδήποτε αλλού την έχουμε δει. Επιπλέον η διδασκαλία της αποτελεί ξεχωριστό επάγγελμα με πολλές προοπτικές. 

                            

Photo by Jo Hilton on Unsplash

Κατάρτιση και αναγνώριση:

Makaton training:

Η μέθοδος Makaton παρέχεται από τον επίσημο οργανισμό Makaton, από άτομα που έχουν καταρτιστεί σε αυτόν ως Makaton Tutors. Η κατάρτιση ως Makaton Tutor δίνει σε κάποιον τη δυνατότητα να παρέχει μαθήματα, σεμινάρια και κατάρτιση πάνω στη Makaton στον τομέα που επιθυμεί και να εξασφαλίσει χρήματα. Πληροφορίες για το Makaton Tutor Training θα βρείτε εδώ. 




British Sign Language training:


Σε αντίθεση με τη Makaton, η British Sign Language είναι πολύ πιο περίπλοκη και ως αποτέλεσμα χρειάζεται πολύ περισσότερη κατάρτιση, χρόνο και οικονομική επένδυση. Υπάρχει ωστόσο μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στο να θέλει κάποιος να μάθει BSL έως ένα σημείο για να βοηθηθεί στη δουλειά του και στο να θέλει να καταρτιστεί ως επίσημος διερμηνέας της BSL. Το δεύτερο θέλει πολύ περισσότερο κόπο και σπουδές. 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο η νοηματική γλώσσα και όλοι οι φορείς που τη χρησιμοποιούν αναγνωρίζονται και εποπτεύονται από τον οργανισμό Signature. Υπάρχουν πολλά επίπεδα προγραμμάτων κατάρτισης. Πολλές θέσεις που χρησιμοποιούν τη νοηματική (όπως π.χ. ένας Teaching Asssistant για κωφάλαλη μαθήτρια) απαιτούν ένας υποψήφιος να έχει πιστοποίηση Level 2 ή Level 3. Ωστόσο για να μπορέσει κάποιος να διδάξει BSL αλλά και να δουλέψει ως διερμηνέας της νοηματικής είναι απαραίτητο να έχει είτε πιστοποίηση NVQ Level 6 in BSL είτε Πανεπιστημιακό πτυχίο BA Hons Degree in Interpretation με προσανατολισμό τη νοηματική γλώσσα. Μπορείτε να δείτε τα διαθέσιμα προγράμματα εδώ. Ωστόσο υπάρχουν και μεταπτυχιακά προγράμματα (Masters Degrees) στον τομέα Interpretation που πιστοποιούν τον ενδιαφερόμενο να εξασκήσει το επάγγελμα όπως για παράδειγμα αυτό. Η γνώση BSL ή Makaton μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμη στην καριέρα σας, ειδικά αν θελήσετε να ασχοληθείτε με το Management στην Ειδική Αγωγή ή στον τομέα Inclusion. 

Κλείνοντας, δείτε το παρακάτω υπέροχο video με χρήση Makaton για την αφήγηση της ιστορίας του πασίγνωστου βιβλίου Gruffalo της Julia Donaldson το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στην τάξη ή το Nursery σας!